Nghiên cứu mới vén màn nguyên nhân sụp đổ của đế chế Maya, không chỉ là hạn hán mà còn là khả năng thích ứng khác nhau giữa các vùng.

Bạn đã bao giờ tự hỏi, điều gì có thể đánh sập một đế chế hùng mạnh? Người Maya, với những thành tựu rực rỡ trong toán học, thiên văn học và kiến trúc, đã biến mất một cách bí ẩn. Liệu có phải chỉ vì hạn hán, hay còn có những yếu tố khác phức tạp hơn? Nghiên cứu mới đây trên tạp chí Science Advances đã hé lộ những manh mối quan trọng, nhưng đồng thời cũng mở ra những câu hỏi mới thú vị.

Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp phân tích khoáng chất để tái hiện bức tranh chi tiết về lượng mưa theo mùa ở bán đảo Yucatán, Mexico. Nhờ đó, họ có thể so sánh những biến đổi khí hậu với những gì còn sót lại từ nền văn minh Maya. Kết quả cho thấy, hạn hán kéo dài nhiều năm, đặc biệt là vào thế kỷ thứ 9 và 10, trùng khớp với giai đoạn suy tàn của người Maya.

Tuy nhiên, điều thú vị là không phải tất cả các thành phố Maya đều chịu chung số phận. Trong khi Uxmal sụp đổ sau những đợt hạn hán nghiêm trọng, thì Chichén Itzá lại kiên cường vượt qua. Bí quyết nằm ở đâu? Các nhà nghiên cứu cho rằng Chichén Itzá đã dựa vào mạng lưới giao thương rộng lớn để nhập khẩu lương thực từ miền trung Mexico. Điều này cho thấy, khả năng thích ứng và đa dạng hóa nguồn cung là yếu tố then chốt để tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt.

Vậy, chúng ta có thể rút ra bài học gì từ câu chuyện của người Maya? Thứ nhất, biến đổi khí hậu có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là đánh sập cả một nền văn minh. Thứ hai, khả năng thích ứng và đổi mới là yếu tố sống còn trong mọi hoàn cảnh. Và thứ ba, sự hợp tác và chia sẻ nguồn lực có thể giúp chúng ta vượt qua những khó khăn chung.