Bản tin tổng hợp những diễn biến địa chính trị và kinh tế nóng hổi tại khu vực Trung Á - Nam Kavkaz, mối quan hệ ngoại giao của Ấn Độ và "đòn giáng" bất ngờ vào nhà máy lọc dầu Nga.
Trong hai tuần qua, khu vực Trung Á và Nam Kavkaz đã trở thành sân khấu cho những màn trình diễn ngoại giao, chính trị sôi động. Hội nghị Liên hợp quốc lần thứ 3 các nước không giáp biển (LLDCs) cùng với thỏa ước hòa bình lịch sử giữa Azerbaijan và Armenia đã tạo nên một bầu không khí nhộn nhịp chưa từng có. Nhưng đừng vội nghĩ đây chỉ là những sự kiện đơn lẻ. Đằng sau đó là cả một ván cờ địa chính trị phức tạp, nơi các cường quốc như Nga, Mỹ, EU, Trung Quốc và Ấn Độ đang cạnh tranh ảnh hưởng, tạo nên những chuyển động mạnh mẽ và thú vị.
Uzbekistan chọn chiến lược "đa phương, không liên kết", trong khi Azerbaijan lại có xu hướng "bắt tay" với Mỹ và NATO. "Từ khóa" của những dịch chuyển này không gì khác ngoài "năng lượng", cụ thể là dầu mỏ và khí đốt. Ai kiểm soát được nguồn năng lượng, kẻ đó nắm quyền lực.
Ảnh hưởng của Nga đang bị thách thức bởi sự trỗi dậy của Trung Quốc, EU, Mỹ và cả Thổ Nhĩ Kỳ, Iran. Thậm chí, các quốc gia vùng Vịnh giàu có cũng không muốn đứng ngoài cuộc chơi. Tổng thống Mỹ Donald Trump còn đe dọa trừng phạt bất kỳ ai dám mua dầu của Nga, khiến Moscow phải tìm cách "đi đường vòng" thông qua Kazakhstan.
Để giảm sự phụ thuộc vào Nga, Kazakhstan quyết định tăng lượng dầu vận chuyển qua đường ống Baku-Tbilisi-Ceyhan (BTC). Đường ống này không chỉ là một tuyến đường năng lượng, mà còn là biểu tượng cho sự đa dạng hóa và giảm sự phụ thuộc vào một nguồn cung duy nhất.
Mỹ đang thể hiện vai trò trung gian hòa giải trong cuộc tranh chấp kéo dài giữa Azerbaijan và Armenia. Thỏa thuận hòa bình được ký kết tại Washington không chỉ là một thắng lợi ngoại giao cho Tổng thống Trump trước thềm bầu cử, mà còn là bước đệm để mở rộng Hiệp định Abraham về phía Đông, lôi kéo Azerbaijan và các quốc gia Trung Á vào quỹ đạo của Mỹ.
Trung Quốc cũng không hề kém cạnh với sáng kiến Vành đai và Con đường cùng Hành lang Trung tâm (Middle Corridor). Việc một công ty Trung Quốc tham gia liên doanh đường sắt Azerbaijan-Kazakhstan-Georgia cho thấy Bắc Kinh đang quyết tâm củng cố vị thế của mình trong khu vực.
Trong một diễn biến khác, Ấn Độ đang tích cực "làm giàu" quan hệ với hai nước Đông Bắc Á là Trung Quốc và Hàn Quốc. Ngoại trưởng Vương Nghị đã có chuyến thăm Ấn Độ để nối lại đối thoại về vấn đề biên giới sau 5 năm gián đoạn. Thủ tướng Narendra Modi cũng sẽ đến Trung Quốc dự Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), đánh dấu chuyến công du đầu tiên sau hơn 7 năm.
Không chỉ có Trung Quốc, Ấn Độ cũng đang tăng cường hợp tác với Hàn Quốc trong các lĩnh vực an ninh kinh tế, chuỗi cung ứng, công nghệ lõi và công nghiệp quốc phòng. Hai bên đã nhất trí nâng quan hệ lên tầm cao mới, nhân kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều suôn sẻ. Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ (SBI) đã bất ngờ "giáng một đòn" vào nhà máy lọc dầu Nga lớn thứ hai tại Ấn Độ, Nayara Energy, bằng cách ngừng xử lý các giao dịch thương mại và ngoại tệ của công ty này. Nguyên nhân được cho là do Nayara Energy đã bị EU trừng phạt, và Mỹ cũng đe dọa áp thêm thuế quan đối với hàng hóa Ấn Độ nếu New Delhi không ngừng mua dầu Nga.
Quyết định này của SBI không chỉ gây khó khăn cho Nayara Energy, mà còn là một tín hiệu cho thấy Ấn Độ đang phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích kinh tế và áp lực chính trị từ phương Tây.